1969 yılında Ajax’ın efsanevi teknik adamı Rinus Michels, futbolun seyrini tamamıyla değiştirdi. Artık birden fazla opsiyona sahip oyuncular vardı yeşil sahalarda. Savunma ile hücum hattı arasındaki mesafeyi daraltarak, birbirinin rolünü rahatlıkla üstlenebilen yeteneklerden kurulu sistemin adını bilmeyen yoktur. Total Futbol!
1974 Dünya Kupası’nda Hollanda tarafından uygulandığında herkesi şoke etmişti. Savunma oyuncuları orta sahada rahatça top çevirebilirken, forvetler top dağıtıyordu. Çizgi halinde kademe anlayışı ile rakiplerine zindan ediyorlardı çayır çimeni. Sonrasında Johan Cruyff’un getirdiği modern bakış açısıyla yeni bir boyut kazanmıştı. Bu yazı aslında günümüz Barcelona’nın beşikteki halini anlatıyor. Barcelona’ya gelene kadar Johan Cruyff’un oyunculuk kariyerini göz önüne alırsak Ajax’ta 19, Barcelona’da 2, Feyenoord’da da 2 kupa getirmişti. Tam anlamıyla bu oyun stilini baz alarak uygulayan Cruyff’un antrenörlük döneminde ise iki sene Ajax’ta 3 kupa, beş sene Barcelona’da toplam 8 kupa kazandırmıştı. Olağanüstü rakamlardı.
Tüm dünya kabul ediyordu fakat herkesi uygulayabileceği türden değildi. Çalışkanlığın hat safhada olmasının yanında tekniği güçlü
oyunculara ihtiyaç vardı. Çizgi halinde kademe anlayışı karşı takımı adeta anakonda gibi uzunlamasına boğarken uygulayan takımı normalinden fazla yoruyordu. Hollanda bu sistemi uygularken kadrosunda Johan Cruyff’un yanında kalede Jongbloed’den tutun, defansta Haan, orta
sahada Neeskens, ileride Rep, Rensenbrink gibi olağanüstü isimlere sahipti. Sistemin yaratıcısı Rinus Michels yönetimindeki milli takım ufak değişikliklerle iki final oynamasına karşın; şampiyonluk hasretini dindiremedi. Fakat efsane milli takım kadroları arasında yer aldığını kimse tartışamaz.
Rinus Michels önderliğinde farklı takımlarda etkisini hissettiren Total Futbol, Johan Cruyff antrenör olduktan sonra Barcelona’yı şahlandırdı. Guardiola, Salinas, Laudrup, Amor, Nadal, Koeman ve Alexanko gibi olağanüstü oyunculara sahip olan Johan Cruyff liderliğindeki Barcelona; tarihe adını Total Futbol’a yakışır şekilde altın harflerle yazdı. File bekçisi Zubizarreta dahil herkesin tekniği oyun anlayışını beş adım ileriye taşımıştı. 1989 yılında eski ismiyle Kupa Galibleri Kupası’nı, 1992’de de Şampiyonlar ligi kupasını müzesine götüren Barcelona, Cruyff döneminde 4 lig, 1 süper kupa kazanmıştı. 1990 İspanya Kral Kupası da takdire şayandı.
Hepsinin üstünden yıllar geçti. Peki Total Futbol’a ne oldu?
Revizyona uğrayan futbol anlayışı kulüplerin karakteristik anlayışına bağlı kalarak değişti. Günümüz Barcelona’sı pas oyunu üzerine kurarken bu sistemi bir numaralı rakibi Real Madrid ise kontra oynuyor, hızını kullanıyor. İtalyanlar savunmayı, Almanlar disiplinle gelen çalışkanlığı baz alıyor. Tarih ne olursa olsun Total Futbol varlığını hissetirecek. Yıllar sonrasını görebilirsek eğer; sadece fırça darbeleri olarak kaldığını fark edeceğiz ama unutmayacağız. Rinus Michels, Johan Cruyff ve daha nicelerinin dünyanın en güçlü endüstrilerinden biri olan futbola paslanmaz parçalar eklediğini silemeyeceğiz tarihten.
Yaşasın Total Futbol ve Portakallar!
